Bảng cân đối kế toán là một trong những báo cáo tài chính quan trọng của bất kỳ công ty nào. Thứ nhất, nó có thể cho các nhà lãnh đạo công ty thấy quan sát được tài chính của công ty mình. Thứ hai, giúp cho các nhà đầu tư thấy được tiềm năng phát triển của công ty trong tương lai.
Vì vậy, chúng ta hôm nay sẽ cùng khai thác các vấn đề mà bảng cân đối kế toán đề cập đến và cách lập bảng này như thế nào.
Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính dùng để thống kê giá trị sổ sách của một tổ chức, được tính bằng cách trừ đi tất cả các khoản nợ phải trả của công ty và vốn chủ sở hữu của cổ đông từ tổng tài sản của nó.
Bảng cân đối kế toán cung cấp cho các nhà phân tích có một cái nhìn nhanh về hiệu quả hoạt động của một công ty hiện tại, cách nó hoạt động trong quá khứ và cách nó dự kiến sẽ hoạt động trong tương lai gần. Điều này làm cho bảng cân đối kế toán trở thành một công cụ thiết yếu cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, cũng như các bên liên quan chính trong một tổ chức và bất kỳ cơ quan quản lý bên ngoài nào.
Hầu hết các bảng cân đối kế toán được sắp xếp theo công thức sau:
Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu của cổ đông
Công thức trên bao gồm ba nhóm danh mục giá trị phải được tính đến:
1. Tài sản
Tài sản là bất cứ thứ gì mà một công ty sở hữu có giá trị định lượng được, nghĩa là nó có thể được thanh lý và chuyển thành tiền mặt. Chúng là hàng hóa và tài nguyên thuộc sở hữu của công ty.
Tài sản có thể được chia nhỏ thành tài sản lưu động và tài sản dài hạn .
- Tài sản lưu động thường là những gì một công ty dự kiến sẽ chuyển đổi thành tiền trong thời gian một năm. Chẳng hạn như tiền và các khoản tương đương tiền, chi phí trả trước, hàng tồn kho, chứng khoán thị trường và các khoản phải thu.
- Tài sản dài hạn là các khoản đầu tư dài hạn mà một công ty không mong muốn chuyển đổi thành tiền mặt trong ngắn hạn. Chẳng hạn như đất đai, thiết bị, bằng sáng chế, nhãn hiệu và tài sản trí tuệ.
2. Nợ phải trả
Đây là trách nhiệm pháp lý mà một công ty hoặc tổ chức cần phải hoàn trả. Có thể kể đến như chi phí trả lương, tiền thuê văn phòng và tiền điện nước, tiền trả nợ, tiền nợ nhà cung cấp, thuế hoặc trái phiếu phải trả.
Đối với tài sản, nợ phải trả có thể được phân loại là nợ ngắn hạn hoặc nợ dài hạn.
- Nợ ngắn hạn thường là những khoản nợ phải trả trong vòng một năm, có thể bao gồm các khoản phải trả và chi phí phải trả khác.
- Các khoản nợ dài hạn thường là những khoản mà một công ty không mong đợi sẽ hoàn trả trong vòng một năm. Chúng thường là các nghĩa vụ dài hạn, chẳng hạn như hợp đồng thuê văn phòng, trái phiếu phải trả hoặc các khoản vay.
3. Vốn chủ sở hữu của cổ đông
Vốn chủ sở hữu của cổ đông nói chung là giá trị ròng của một công ty và phản ánh số tiền sẽ còn lại nếu tất cả tài sản được bán và các khoản nợ phải trả được thanh toán. Vốn chủ sở hữu của cổ đông thuộc về các cổ đông, cho dù họ là chủ sở hữu tư nhân hay nhà nước.
Cũng giống như tài sản phải có nợ phải trả bằng nhau cộng với vốn chủ sở hữu của cổ đông, vốn chủ sở hữu của cổ đông có thể được mô tả bằng phương trình sau:
Vốn chủ sở hữu của cổ đông = Tài sản – Nợ phải trả
Lúc nào cũng cần phải thực cân đối kế toán hay không?
Câu trả lời là “Có”, bạn luôn phải cân đối kế toán của công ty. Bản thân cái tên này xuất phát từ thực tế là tài sản của một công ty sẽ bằng các khoản nợ của nó cộng với bất kỳ vốn chủ sở hữu nào của cổ đông đã được phát hành. Nếu bạn thấy rằng bảng cân đối kế toán của mình không thực sự cân đối, có thể do một số trường hợp sau xảy ra:
- Dữ liệu không đầy đủ hoặc thất lạc
- Các giao dịch được nhập không chính xác
- Lỗi tỷ giá hối đoái tiền tệ
- Hàng tồn kho có lỗi
- Tính toán vốn chủ sở hữu bị tính toán sai
- Khoản khấu hao hoặc khấu hao khoản vay được tính toán sai
Cách lập bảng cân đối kế toán
Dưới đây là các bước bạn có thể làm theo để tạo bảng cân đối kế toán cơ bản cho tổ chức của mình. Ngay cả khi một số hoặc tất cả quy trình được tự động hóa thông qua việc sử dụng hệ thống kế toán hoặc phần mềm, việc hiểu cách lập bảng cân đối kế toán sẽ cho phép bạn phát hiện ra các lỗi tiềm ẩn để có thể giải quyết chúng trước khi chúng gây ra thiệt hại lâu dài.
1. Xác định ngày và kỳ báo cáo
Bảng cân đối kế toán là để mô tả tổng tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của cổ đông của một công ty vào một ngày cụ thể, thường được gọi là ngày báo cáo. Thông thường, ngày báo cáo sẽ là ngày cuối cùng của kỳ báo cáo .
Hầu hết các công ty, đặc biệt là các công ty giao dịch công khai, sẽ báo cáo hàng quý. Trong trường hợp này, ngày báo cáo thường rơi vào ngày cuối cùng của quý:
- Qúy 1: 31 tháng 3
- Qúy 2: 30 tháng 6
- Qúy 3: 30 tháng 9
- Qúy 4: 31 tháng 12
Các công ty báo cáo hàng năm thường sử dụng ngày 31 tháng 12 làm ngày báo cáo, mặc dù họ có thể chọn bất kỳ ngày nào.
Không có gì lạ khi một bảng cân đối kế toán phải mất vài tuần để chuẩn bị sau khi kỳ báo cáo kết thúc.
2. Xác định tài sản của bạn
Sau khi bạn đã xác định ngày và khoảng thời gian báo cáo của mình, bạn sẽ cần kiểm kê tài sản của mình kể từ ngày đó.
Thông thường, bảng cân đối kế toán sẽ liệt kê tài sản theo hai cách: Dưới dạng các mục hàng riêng lẻ và sau đó là tổng tài sản. Việc chia nội dung thành các mục hàng khác nhau sẽ giúp các nhà phân tích báo cáo tài chính dễ dàng hiểu chính xác nội dung của bạn là gì và chúng đến từ đâu; kiểm đếm chúng với nhau sẽ được yêu cầu để phân tích cuối cùng.
Nội dung thường sẽ được chia thành các mục hàng sau:
| Tài sản lưu động | Tiền và các khoản tương đương tiền
Chứng khoán thị trường ngắn hạn Những tài khoản có thể nhận được Kiểm kê Tài sản ngắn hạn khác |
| Tài sản dài hạn |
Chứng khoán thị trường dài hạn Bất động sản Thiện chí Tài sản vô hình tài sản dài hạn khác |
Cả tài sản hiện tại và tài sản dài hạn phải được tổng cộng lại và sau đó tổng cộng lại với nhau.
3. Xác định Nợ phải trả của Bạn
Tương tự, bạn sẽ cần xác định các khoản nợ phải trả của mình. Một lần nữa, chúng nên được tổ chức thành cả mục hàng và tổng, như bên dưới:
| Nợ dài hạn |
Các khoản phải trả Chi phí phải trả Doanh thu hoãn lại tỉ lệ hiện tại của khoản vay dài hạn Nợ ngắn hạn khác |
| Nợ ngắn hạn |
Doanh thu hoãn lại (không phải hiện tại) Nghĩa vụ thuê dài hạn Nợ dài hạn Các khoản nợ dài hạn khác |
Đối với nội dung, cả hai phải được tổng phụ và sau đó tổng cộng lại với nhau.
4. Tính vốn chủ sở hữu của cổ đông
Nếu một công ty hoặc tổ chức được nắm giữ bởi một chủ sở hữu tư nhân, thì vốn chủ sở hữu của các cổ đông nói chung sẽ khá đơn giản. Nếu nó được tổ chức công khai, việc tính toán này có thể trở nên phức tạp hơn tùy thuộc vào các loại cổ phiếu được phát hành.
Các mục hàng phổ biến được tìm thấy trong phần này của bảng cân đối bao gồm:
- Cổ phiếu phổ thông
- Cổ phiếu ưu đãi
- Kho quỹ
- Thu nhập giữ lại
5. Tổng nợ phải trả + tổng vốn chủ sở hữu của Cổ đông và so sánh với tài sản
Để đảm bảo bảng cân đối kế toán, cần phải so sánh tổng tài sản với tổng nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Để làm điều này, bạn sẽ cần phải cộng nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của cổ đông với nhau.
Kết luận
Đây 5 bước cần thiết giúp cho bạn lập được bảng cân đối kế toán, hy vong với bài viết bổ sung kiến thức mà Pi Institute mà đem đến cho bạn hôm nay bạn đã có thể tự kiểm kê và cân đối tài chính. Và đừng quên share bài viết để kiến thức được lan rộng bạn nhé.
