Rủi ro sẽ luôn tồn tại trong bất kỳ hoạt động kinh doanh nào và quản lý rủi ro tốt là điều cần thiết giúp cho doanh nghiệp của bạn có thể tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại. Trong số các loại rủi ro khác nhau mà doanh nghiệp của bạn có thể gặp phải, rủi ro tài chính có tác động tức thời nhất đến dòng tiền và lợi nhuận cuối cùng của bạn. Bạn có thể lường trước những rủi ro này và vượt qua chúng bằng một kế hoạch quản trị rủi ro tài chính vững chắc.
Rủi ro tài chính là gì?
Bất cứ điều gì liên quan đến dòng tiền vào và ra khỏi doanh nghiệp đều là rủi ro tài chính. Vì danh sách các rủi ro tiềm ẩn quá dài, nên hầu hết các nhà phân tích xếp chúng vào một trong bốn loại như sau:
Rủi ro thị trường
Như tên của nó, rủi ro thị trường là bất kỳ rủi ro nào xảy ra từ thị trường mà doanh nghiệp của bạn hoạt động. Ví dụ: nếu bạn là một cửa hàng quần áo truyền thống, xu hướng ngày càng tăng của khách hàng mua sắm trực tuyến sẽ là một rủi ro thị trường. Các doanh nghiệp sẽ phải thích ứng để phục vụ đám đông trực tuyến và cơ hội sống sót cao hơn so với các doanh nghiệp gắn bó với mô hình kinh doanh truyền thống.
Nói chúng, bất kỳ lĩnh vực nào bạn đang kinh doanh, mọi doanh nghiệp đều có nguy cơ bị các đối thủ cạnh tranh bỏ xa. Nếu bạn không bắt kịp xu hướng tiêu dùng và nhu cầu về giá cả, thì bạn có khả năng bị mất thị phần.
Rủi ro tín dụng
Rủi ro tín dụng là khả năng bạn sẽ mất tiền do ai đó không thực hiện theo các điều khoản của hợp đồng. Ví dụ: nếu bạn giao hàng cho khách hàng trong thời hạn thanh toán 30 ngày và khách hàng không thanh toán hóa đơn đúng hạn (hoặc hoàn toàn), thì bạn đã phải chịu rủi ro tín dụng. Doanh nghiệp phải dự trữ đủ tiền mặt để trang trải các khoản phải trả nếu không họ sẽ gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về dòng tiền.
Rủi ro thanh khoản
Còn được gọi là rủi ro tài trợ, danh mục này bao gồm tất cả các rủi ro bạn gặp phải khi cố gắng bán tài sản hoặc huy động vốn. Nếu có điều gì đó cản trở bạn trong việc huy động tiền mặt nhanh chóng thì nó được xếp vào loại rủi ro thanh khoản. Ví dụ, một doanh nghiệp theo mùa có thể bị thiếu hụt dòng tiền đáng kể vào trái vụ. Bạn có đủ tiền mặt để đáp ứng rủi ro thanh khoản tiềm ẩn không? Bạn có thể xử lý hàng tồn kho hoặc tài sản cũ nhanh chóng như thế nào để có được tiền mặt mà bạn cần để duy trì hoạt động?
Rủi ro thanh khoản cũng bao gồm rủi ro tiền tệ và rủi ro lãi suất . Điều gì sẽ xảy ra với dòng tiền của bạn nếu tỷ giá hối đoái hoặc lãi suất đột ngột thay đổi?
Rủi ro hoạt động
Rủi ro hoạt động là một thuật ngữ tổng hợp bao gồm tất cả các rủi ro khác mà một doanh nghiệp có thể gặp phải trong hoạt động hàng ngày của mình. Việc thay đổi nhân viên, trộm cắp, gian lận, kiện tụng, dự báo tài chính không thực tế, lập ngân sách kém và kế hoạch tiếp thị không chính xác đều có thể gây ra rủi ro cho lợi nhuận của bạn nếu chúng không được dự đoán và xử lý đúng cách.
Quản lý rủi ro tài chính là gì?
Quản lý rủi ro tài chính là quá trình hiểu và quản lý các rủi ro tài chính mà doanh nghiệp của bạn có thể phải đối mặt ở hiện tại hoặc trong tương lai. Việc quản trị này không phải là để loại bỏ rủi ro hoàn toàn, vì rất ít doanh nghiệp có thể tự bọc mình trong “bông gòn”. Đúng hơn, đó là vẽ một đường thẳng trên cát. Ý tưởng là hiểu những rủi ro nào bạn sẵn sàng chấp nhận, những rủi ro nào bạn muốn tránh và cách bạn sẽ phát triển một chiến lược dựa trên khả năng chấp nhận rủi ro của doanh nghiệp mình.
Chìa khóa của bất kỳ chiến lược quản lý rủi ro tài chính nào là kế hoạch hành động. Đây là những thực tiễn, thủ tục và chính sách mà doanh nghiệp của bạn sẽ sử dụng để đảm bảo rằng doanh nghiệp của bạn không gặp nhiều rủi ro hơn mức được chuẩn bị từ trước. Nói cách khác, kế hoạch sẽ làm rõ cho nhân viên những gì họ có thể làm và không thể làm, những quyết định nào cần leo thang và ai là người chịu trách nhiệm chung về bất kỳ rủi ro nào có thể phát sinh.
Bạn Thực hiện Kiểm soát Rủi ro Tài chính như thế nào?
Các tổ chức quản trị rủi ro tài chính của họ theo những cách khác nhau. Quá trình này phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, thị trường hoạt động và mức độ rủi ro mà doanh nghiệp sẵn sàng chấp nhận. Theo nghĩa này, chủ sở hữu doanh nghiệp và giám đốc của công ty xác định và đánh giá rủi ro và quyết định cách công ty sẽ quản lý chúng như thế nào.
Tiến trình quản lý rủi ro tài chính là:
Nhận diện rủi ro
Quản lý rủi ro bắt đầu bằng cách xác định các rủi ro tài chính và các nguồn gốc hoặc nguyên nhân của chúng. Nơi tốt để bắt đầu là với bảng cân đối kế toán của công ty. Số liệu trong bảng này sẽ cung cấp cho nhà quản trị cái nhìn tổng thể về nợ, tính thanh khoản, tỷ lệ chênh lệch tỷ giá hối đoái, rủi ro lãi suất và lỗ hổng giá hàng hóa mà công ty đang phải đối mặt. Bạn cũng nên kiểm tra báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ để xem thu nhập và dòng tiền biến động như thế nào theo thời gian và tác động của điều này đối với hồ sơ rủi ro của tổ chức.
Các câu hỏi cần hỏi đặt ở đây bao gồm:
- Các nguồn thu chính của doanh nghiệp là gì?
- Công ty mở rộng tín dụng cho những khách hàng nào?
- Các điều khoản tín dụng cho những khách hàng là gì?
- Loại nợ nào của công ty? Ngắn hạn hay dài hạn?
- Điều gì sẽ xảy ra nếu lãi suất tăng?
Đánh giá tần số và mức tổn thất tiềm năng
Bước thứ hai là đánh giá hoặc đặt một giá trị số cho những rủi ro mà bạn đã xác định. Tất nhiên, rủi ro là không chắc chắn và việc đặt một con số về mức độ rủi ro sẽ không bao giờ chính xác. Các nhà phân tích có xu hướng sử dụng các mô hình thống kê như độ lệch chuẩn và phương pháp hồi quy để đo lường mức độ rủi ro của một công ty đối với các yếu tố rủi ro khác nhau. Các công cụ này đo lường số lượng điểm dữ liệu của bạn khác với giá trị trung bình hoặc giá trị trung bình.
Đối với các doanh nghiệp nhỏ, phần mềm máy tính như Excel có thể giúp bạn chạy một số phân tích đơn giản một cách hiệu quả và chính xác. Nguyên tắc chung là độ lệch chuẩn càng lớn thì rủi ro liên quan đến điểm dữ liệu hoặc dòng tiền mà bạn đang định lượng càng lớn.
Đề xuất và lựa chọn phương pháp quản trị rủi ro tài chính
Sau khi đã phân tích các nguồn rủi ro, bạn phải quyết định mình sẽ hành động như thế nào đối với thông tin này. Bạn có thể sống chung với rủi ro không? Bạn có cần giảm thiểu nó hoặc phòng ngừa nó theo một cách nào đó không? Quyết định này dựa trên nhiều yếu tố như mục tiêu của công ty, môi trường kinh doanh, mức độ chấp nhận rủi ro và liệu chi phí giảm thiểu có phù hợp với việc giảm thiểu rủi ro hay không.
Nói chung, bạn có thể xem xét các bước hành động sau:
- Giảm sự biến động của dòng tiền.
- Cố định lãi suất các khoản vay để bạn chắc chắn hơn về chi phí tài chính của mình.
- Quản lý chi phí hoạt động.
- Quản lý các điều khoản thanh toán của bạn.
- Áp dụng các quy trình kiểm soát tín dụng và thanh toán nghiêm ngặt.
- Nói lời tạm biệt với những khách hàng thường xuyên lạm dụng các điều khoản tín dụng của bạn.
- Hiểu được mức độ rủi ro về giá cả hàng hóa của bạn, tức là khả năng nhạy cảm của doanh nghiệp với các biến động của giá nguyên vật liệu. Ví dụ: nếu bạn hoạt động trong ngành vận tải, giá dầu tăng có thể làm tăng chi phí và giảm lợi nhuận.
- Đảm bảo đúng người được giao đúng việc với mức độ giám sát phù hợp, để giảm nguy cơ gian lận.
- Thực hiện thẩm định đối với các dự án, xem xét các yếu tố không chắc chắn liên quan đến quan hệ đối tác hoặc liên doanh.
Ai Quản lý Rủi ro Tài chính?
Trong một doanh nghiệp nhỏ, chủ doanh nghiệp và các nhà quản lý cấp cao chịu trách nhiệm quản lý rủi ro. Chỉ khi doanh nghiệp phát triển bao gồm nhiều bộ phận và hoạt động, thì việc có một chuyên viên quản trị rủi ro tài chính là điều cần thiết.
Bài viết, chỉ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản và hướng giải quyết khi công ty bạn đương đầu với rủi ro. Nhưng đối với thực tiễn đôi lúc chúng sẽ không phát triển như lý thuyết. Vì vậy, mà việc được đào tạo bài bản để ứng phó là điều vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, ở MBA bạn cũng học môn học chuyên đề về giải quyết rủi ro tài chính. Nến bạn cần thêm thông tin về khóa học hãy để lại bình luận bên dưới bài viết nhé.
