Khả năng hiểu được tình hình tài chính của một công ty là một trong những kỹ năng quan trọng nhất để các nhà đầu tư, doanh nhân và nhà quản lý có tham vọng phát triển. Chính vì thế mà Pi Institute sẽ chỉ bạn kinh nghiệm đọc báo cáo tài chính, giúp bạn có xác định tốt hơn các cơ hội đầu tư đầy hứa hẹn, trong khi tránh rủi ro không đáng có và các chuyên gia ở mọi cấp độ có thể đưa ra các quyết định kinh doanh chiến lược hơn.
Báo cáo tài chính tạo cho bạn “cánh cửa” để bạn có thể xem xét tình hình hoạt động của một công ty. Trong khi các kế toán viên và chuyên gia tài chính được đào tạo để đọc và hiểu các tài liệu này, nhiều chuyên gia kinh doanh lại không. Hiệu ứng là một sự xáo trộn thông tin quan trọng.
Nếu bạn chưa quen với với các báo cáo tài chính, hướng dẫn này có thể giúp bạn đọc và hiểu thông tin có trong chúng.
Tìm hiểu tình hình công ty thông qua báo cáo tài chính
Để hiểu tình hình tài chính của một công ty bạn cần xem xét và phân tích một số báo cáo tài chính: bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và báo cáo hàng năm. Giá trị của những tài liệu này nằm ở “con số biết nói” chúng sẽ cho ta biết rất nhiều thứ liên quan đến công ty và ngành hàng tại thời điểm đó.
1. Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán thể hiện “giá trị sổ sách” của một công ty. Nó sẽ cho bạn biết công ty đang có những nguồn tiền và chúng được phân bổ như thế nào trong các ngày cụ thể. Bằng việc thống kê tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của nó.
Bảng cân đối kế toán cũng cung cấp thông tin có thể được sử dụng để tính toán tỷ suất sinh lợi và đánh giá cấu trúc vốn, sử dụng công thức kế toán:
Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.
Ghi chú:
- Tài sản là bất cứ thứ gì một công ty sở hữu với giá trị có thể định lượng được.
- Nợ phải trả đề cập đến khoản tiền mà một công ty phải trả cho bên các bên liên quan, chẳng hạn như chi phí trả lương chưa thanh toán, các khoản thanh toán nợ, tiền thuê văn phòng và điện nước, trái phiếu phải trả và thuế.
- Vốn chủ sở hữu đề cập đến giá trị ròng của một công ty. Đó là số tiền sẽ còn lại nếu tất cả tài sản được bán và tất cả các khoản nợ được thanh toán. Số tiền này thuộc về các cổ đông, có thể là chủ sở hữu tư nhân hoặc nhà đầu tư đại chúng.
Riêng bảng cân đối kế toán không cung cấp thông tin về xu hướng, đó là lý do tại sao bạn cần phải kiểm tra các báo cáo tài chính khác, bao gồm báo cáo thu nhập và lưu chuyển tiền tệ, để hiểu đầy đủ về tình hình tài chính của công ty.
2. Báo cáo Thu nhập
Báo cáo thu nhập còn được gọi là tuyên bố về lợi nhuận và thua lỗ (P & L), nó sẽ tóm tắt các tác động tích lũy của doanh thu, tăng, chi phí, và các giao dịch thua lỗ trong một thời gian nhất định. Tài liệu này thường được chia sẻ như một phần của báo cáo hàng quý và hàng năm, đồng thời cho thấy các xu hướng tài chính, hoạt động kinh doanh (doanh thu và chi phí) và các so sánh trong các giai đoạn đã định.
Báo cáo thu nhập thường bao gồm các thông tin sau:
- Doanh thu: Số tiền doanh nghiệp thu được
- Chi phí: Số tiền doanh nghiệp chi tiêu
- Giá vốn hàng bán (COGS): Chi phí của các bộ phận cấu thành để tạo ra bất cứ thứ gì doanh nghiệp bán được
- Lợi nhuận gộp: Tổng doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán
- Thu nhập hoạt động: Lợi nhuận gộp trừ đi chi phí hoạt động
- Thu nhập trước thuế: Thu nhập hoạt động trừ chi phí phi hoạt động
- Thu nhập ròng: Thu nhập trước thuế trừ thuế
- Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS): Chia thu nhập ròng cho tổng số cổ phiếu đang lưu hành
- Khấu hao: Mức độ mà tài sản (ví dụ: thiết bị cũ) bị mất giá trị theo thời gian
- EBITDA: Thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao
Kế toán, nhà đầu tư và các chuyên gia kinh doanh khác thường xuyên xem xét báo cáo thu nhập:
- Để hiểu công ty của họ đang hoạt động tốt như thế nào: Có lợi nhuận không? Cần bao nhiêu tiền để sản xuất một sản phẩm? Có tiền mặt để đầu tư trở lại vào doanh nghiệp không?
- Để xác định xu hướng tài chính: Khi nào chi phí cao nhất? Khi nào chúng thấp nhất?
3. Báo cáo Lưu chuyển Tiền tệ
Mục đích của báo cáo này là cung cấp một bức tranh chi tiết về những gì đã xảy ra với tiền mặt của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian xác định, được gọi là kỳ kế toán. Nó thể hiện khả năng hoạt động của một tổ chức trong ngắn hạn và dài hạn, dựa trên lượng tiền mặt đang chảy vào và ra khỏi nó.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ được chia thành ba phần:
- Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh: trình bày chi tiết dòng tiền được tạo ra khi công ty cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ thông thường và bao gồm cả doanh thu và chi phí.
- Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư : dòng tiền từ việc mua hoặc bán tài sản — thường ở dạng tài sản vật chất (bất động sản hoặc xe cộ) và tài sản phi vật chất (bằng sáng chế )— sử dụng tiền mặt miễn phí, không phải nợ.
- Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính: dòng tiền từ cả tài trợ nợ và vốn chủ sở hữu.
Điều quan trọng cần lưu ý là có sự khác biệt giữa dòng tiền và lợi nhuận. Trong khi dòng tiền đề cập đến dòng tiền chảy vào và ra khỏi một công ty, thì lợi nhuận đề cập đến những gì còn lại sau khi tất cả các chi phí của một công ty đã được khấu trừ khỏi doanh thu của nó. Cả hai đều là những con số quan trọng cần biết.
Với báo cáo lưu chuyển tiền tệ, bạn có thể thấy các loại hoạt động tạo ra tiền mặt và sử dụng thông tin đó để đưa ra các quyết định tài chính .
Lý tưởng nhất, tiền từ thu nhập hoạt động thường xuyên nên vượt qua mức thu nhập ròng, bởi vì dòng tiền dương nói lên sự ổn định tài chính và khả năng phát triển hoạt động của công ty. Tuy nhiên, dòng tiền dương không có nghĩa là công ty có lãi, đó là lý do tại sao bạn cũng cần phân tích bảng cân đối kế toán và báo cáo thu nhập.
4. Báo cáo Thường niên
Một báo cáo thường niên là một ấn phẩm mà các tập đoàn công được yêu cầu phải công bố hàng năm cho cổ đông để mô tả điều kiện hoạt động và tài chính của họ.
Các báo cáo thường niên thường tổng hợp các báo cáo của quý và sẽ trình bày dưới dạng hình ảnh, đồ họa thông tin và một lá thư của Giám đốc điều hành để mô tả các hoạt động, điểm chuẩn và thành tích của công ty. Chúng cung cấp cho các nhà đầu tư, cổ đông và nhân viên cái nhìn sâu sắc hơn về sứ mệnh và mục tiêu của công ty, so với các báo cáo tài chính riêng lẻ.
Ngoài phần biên tập, một báo cáo hàng năm tóm tắt dữ liệu tài chính và bao gồm báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ của công ty. Nó cũng cung cấp thông tin chi tiết về ngành, thảo luận và phân tích của ban quản lý (MD&A), chính sách kế toán và thông tin bổ sung về nhà đầu tư.
MỘT KỸ NĂNG QUAN TRỌNG
Việc xem xét và hiểu các tài liệu tài chính này có thể cung cấp cho bạn những hiểu biết có giá trị về một công ty, bao gồm:
- Các khoản nợ và khả năng trả nợ
- Lợi nhuận và / hoặc lỗ trong một quý hoặc năm nhất định
- Lợi nhuận tăng hay giảm so với các kỳ kế toán trước
- Mức đầu tư cần thiết để duy trì hoặc phát triển doanh nghiệp
- Chi phí hoạt động, đặc biệt là so với doanh thu được tạo ra từ các chi phí đó
Kế toán, nhà đầu tư, cổ đông và ban lãnh đạo công ty cần nhận thức sâu sắc về tình hình tài chính của tổ chức, nhưng nhân viên cũng có thể hưởng lợi từ việc hiểu bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và báo cáo hàng năm.
Kết luận
Hy vọng với những chia sẻ về kinh nghiệm đọc báo cáo tài chính bạn đã có thể tự mình tìm hiểu một công ty mà không cần nhờ người khác xem giùm bạn. Theo dõi trang Pi Institute để có thêm nhiều kiến thức liên quan đến kinh doanh bạn nhé.
